تماشای برنامه های تلویزیونی یکی از بخشهای جدایی ناپذیر زندگی هر فردی است.
در این میان ، کودکان به دلیل داشتن اوقات فراغت بیشتر نسبت به سایرین ، زمان زیادی را صرف دیدن برنامه های تلویزیونی می کنند. از آنجایی که چند سالی است در ایران ، شبکه های اختصاصی برای کودکان در نظر گرفته شده است که در تمامی ساعات شبانه روز به پخش برنامه کودک می پردازند بنابراین دور کردن کودکان از این فضا و کم کردن ساعت تماشای تلویزیون برای برخی از والدین به یک امر دشوار تبدیل شده است.
در کنار همه این موارد ، کوچکتر شدن فضای منزل ، کم شدن تعداد فرزندان ، آپارتمان نشینی ها و از بین رفتن بازیهای سنتی و دسته جمعی در زندگی های امروزی ، کودکان را بیشتر از گذشته به تماشای تلویزیون سوق می دهد. با انجام استعدادیابی کودک می توان نسبت به استعداد و توانایی کودک آشنایی پیدا نمود.
هر چند تغییرات زندگی امروزی که در بالا به آنها اشاره شد موجب شده تماشای تلویزیون به یکی از تفریحات رایج کودکان تبدیل شود و والدین نیز از اینکه با هزینه کمتر می توانند فرزندشان را مشغول کنند راضی باشند ؛ اما والدین باید آگاه باشند که تماشای تلویزیون به میزان بالا و ساعات زیادی در طول شبانه روز می تواند آسیب های جدی مغزی به کودکان آنها بزند.
اگر آسیبهای اجتماعی که شامل عدم توانایی در برقراری روابط اجتماعی و کم مهارتی در دوستیابی یا بازیهای دسته جمعی را در نظر نگیریم و فقط به آسیبهای مغزی و هوشی کودکان بپردازیم باید بگوییم که والدین باید حواسشان را بیشتر جمع کنند.
تحقیقات در کشور ژاپن نشان داده است کودکانی که به مدت طولانی به تماشای تلویزیون می پردازند عملکرد مغزی آنها آسیب می بیند. برخی از والدین به اشتباه تصور می کنند تماشای تلویزیون می تواند دایره لغات کودکان را افزایش دهد در حالی که نتیجه همین تحقیقات در کمال ناباوری نشان داده است که هوش کلامی کودکان بسیار کاهش پیدا می کند. علت این امر آن است که کودکان شاید لغات بسیاری را بشنوند ولی کمتر از آنها استفاده می کنند.
دلیل آن هم این است که آنها روابط اجتماعیشان کاهش پیدا کرده است. از طرفی ، کودکان در ارتباط با سایر کودکان است که توانایی های کلامی بهتری پیدا می کنند ، زیرا یاد می گیرند که یک موضوع را چگونه برای دوستانشان تفهیم کنند یا صحبتهای آنها را متوجه شوند. بنابراین ، این تصور بسیار نادرست است که تماشای تلویزیون می تواند دایره لغات را افزایش دهد ؛ تا زمانی که انسانها از توانایی های کلامی خود در شرایط و موقعیتهای مناسب استفاده نکنند نمی توانند در این زمینه پیشرفت کنند.
قشر سفید مغز که ارتباط بین اطلاعات در مغز را افزایش می دهد در این کودکان به شدت کم می شود. علاوه بر این ، تماشای بیش از ۴ ساعت در روز به میزان بالایی می تواند به توجه و تمرکز کودکان آسیب بزند.
کم هوشی
تماشای بیش از حد تلویزیون می تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی و کاهش توانایی تمرکز در کودکان شود. این ممکن است بر رشد حافظه، ارتباط و مهارت های حل مسئله تأثیر بگذارد.
کاهش فعالیت های بدنی
صرف زمان بیشتر برای تماشای تلویزیون به معنای فعالیت بدنی کمتر است. این ممکن است منجر به مشکلات سلامتی مانند افزایش وزن و عدم فعالیت شود.
تأثیر در رسانه های اجتماعی
کودکانی که زمان زیادی را جلوی تلویزیون می گذرانند ممکن است مهارت های ارتباطی خود را در برخورد با همسالان یا دیگران ضعیف کنند.
اطلاعات نامناسب
تلویزیون می تواند کودکان را در معرض اطلاعات نامناسب و غیر سازنده قرار دهد که ممکن است تأثیرات منفی بر شکل گیری ارزش ها و نگرش های آنها داشته باشد.
افزایش استرس
برخی از برنامه ها ممکن است حاوی محتوای ترسناک یا استرس زا باشند که ممکن است منجر به افزایش استرس و ترس در کودکان شود.
والدین آگاه و مسئولیت پذیر در نظارت بر زمان تماشای تلویزیون و محتوای کودکان و همچنین ترویج فعالیت های فیزیکی و اجتماعی آنها می توانند از این خطرات جلوگیری کنند.
توانایی توجه و تمرکز بالا که از توانایی های مغزی و ذهنی کودکان است به آنها کمک می کند تا اطلاعات محیطی را بهتر دریافت کنند و دقت بالایی در پردازش آنها داشته باشند ؛ اما در این کودکان به شدت آسیب می بیند و نمی توانند روی اطلاعات و داده های محیطی تمرکز کنند. عدم تمرکز در این کودکان به ویژه در دوران مدرسه آنها را با مشکلات جدی تری رو به رو می کند که تنها با مصرف دارو می توانند توانایی تمرکز در ذهن خود را افزایش دهند.
تماشای بیش از اندازه تلویزیون و خطر کم هوشی در کودکان
با توجه به مطالبی که گفته شد می توان به مضرات اساسی تماشای بیش از اندازه تلویزیون در کودکان پی برد و با خطرات آن آشنا شد.
بنابراین بهتر است میزان تماشای تلویزیون در کودکان را با یک برنامه ریزی مناسب کاهش دهیم و اوقاتی که به برقراری رابطه با سایر کودکان و بزرگسالان یا بازیهای حرکتی صرف می شود را افزایش دهیم.
تست هوش کودک ۵ ساله