کودکان با مدد وسیله‌های بازی به گونه‌ای ضمنی تعلیم می‌بینند و جهان جدیدی را برای خود درست می‌کنند.

جهانی که در آن وسیله‌های بازی خود را به سادگی در تصرف کاراکترهای حاصل از تصور و خیال کودک قرار می‌دهند ، وسیله‌های بازی باید احتیاجات جسمی ، ادراکی و ذهنی ، احساسی ، معاشرتی کودک را رفع سازد. رشد و نموی کودک در روند ۵ سال نخست حیاتش ، بیشتر از رده‌های سنی دیگر ، به ابزار و وسیله‌های بازی خود دلبستگی دارد.

به طور کلی هفت نوع بازی که به پرورش هوش کودکان در عرصه‌های گوناگون مدد می‌رساند به صورت زیر است:

تاثیر اسباب بازی در هوش کودکان به کمک بازی کاوشی : هنگامی که کودک با فضا و پیرامون خود آشنا می‌شود ، از طریق وسایل بازی که قوای پنچگانه او را برانگیخته می‌کند به جست و جو و تفحص اقدام می‌کند.

تاثیر اسباب بازی در هوش کودکان به کمک بازی پویا : کودکان به وسیله‌ی بازی توانایی‌های بدنی خود را تقویت می‌کنند. ابزارهایی مانند توپ بازی و دوچرخه سواری به رشد این امر مدد می‌رسانند.

تاثیر اسباب بازی در هوش کودکان به کمک بازی تولیدی و آفرینشی : در این نوع بازی کودکان شناخت پیدا می‌کنند که چطور ابزار و وسایل را با یکدیگر مرتب و هماهنگ سازند و به هم مرتبط کنند. جورچین و پازل برای این نوع بازی‌ها گزینه خوبی است.

تاثیر اسباب بازی در هوش کودکان به کمک بازی تقلیدی : این گونه بازی‌ها پروسه‌ی نظاره کردن و آنگاه ارزیابی مقایسه‌ای از اطرافیان است و به کودک مدد می‌رساند تا برخورد و اعمال جمعی و معاشرتی را یاد بگیرد. ابزارهایی مانند آشپزی ، صحبت کردن و البسه و چیزهای بومی موجب این رشد این مهارت‌ها خواهند شد.

تاثیر اسباب بازی در هوش کودکان به کمک بازی گروهی و جمعی : رابطه‌ها و واکنش‌ها سبب رشد و توسعه‌ی آگاهی‌ها و توانایی‌های جمعی و معاشرتی کودکان می‌شود. این بازی از طریق وسیله‌های بازی که به وسیله‌ی چند نفر انجام می‌گیرد پرورش می‌یابد. بازی‌های دسته جمعی کودکان سبب تقویت این نوع مهارت‌ها خواهند شد

تاثیر اسباب بازی در هوش کودکان به کمک بازی نمایشی : این بازی تصور و خیال کودک را فعال کرده و کودک را حکمران جهان خیالی خود می‌سازد. در این نوع بازی کودکان از ابزارهای بازی گوناگونی بهره می‌گیرند.

تاثیر اسباب بازی در هوش کودکان به کمک بازی مهارتی : این نوع بازی توانایی‌های فکری و بدنی کودک را زیاد می‌سازد. ابزارهایی مانند تجهیزات درست کردنی و کامل کردنی که متضمن دقت و به کارگیری حواس و ذهن است در این شکل از بازی‌ها استفاده می‌شوند.

پیامدهای ممنوعیت کودکان از بازی

بی‌بهرگی از بازی ، تاثیرات و آسیب‌های زیان باری را برای کودکان در پی خواهد داشت و چهار عواقب و بازتابی دارد که بدین قرار است:

• در صورتی که احساس و تجربه بازی غریزی در زمان حیات کودک موجود نباشد ، امکان زیادی وجود دارد که کودکان برخورد و واکنش‌های نابه‌هنجار و خلاف قانون از خود بروز دهند ، جدای از سن ، شرایط اقتصادی ، درسی ، خانگی که دارند.
• هنگامی که کودکان پیوسته از بازی بی‌بهره شوند ، دچار حرمان حسی نیز خواهند شد.
• آنان به لحاظ احساسی ، جمعی و معاشرتی محدود می‌شوند و عواطف خود را بروز نمی‌دهند در نتیجه مصاحبت و معیشت برایشان دشوار می‌شود ، در تحصیل و مدارس دچار مشکل شده و احتمالاً دچار اضافه وزن بسیاری خواهند شد.
• کودکانی که در بازی مشارکت ندارند رشد و نموی ذهنی و عقلی کمتری در مقایسه با هم سالان خود دارند. پژوهش‌هایی ممنوعیت بازی در طبقه‌های دیگر را نیز بررسی کرده که پیامدهای بسیار شدیدی به همراه خواهد داشت. رفتارهای آشفته و نابه سامان ، نداشتن تسلط در فراگیری موضوعات و اعمال اجتماعی و بروز رفتارهای نابه‌هنجار و ضد قانون.

 نتیجه گیری

ابزار و وسیله‌های بازی باید برانگیزاننده‌ی ابتکار کودک باشد و او را به سمت نوآوری و خلاقیت هدایت کند و افزون بر سرگرمی و مشغولیت ، پیغام جدیدی برای کودک در خود داشته باشد. کودکان بایستی در گزینش وسایل بازی دارای اختیار باشند. وسایل بازی نبایست تنها یک مقصود برای بهره گیری داشته باشند ، به علاوه باید کودک احساسات و تجربه زیادی را در آن کسب کند تا استفاده درست و کاوش را به وسیله‌ی آن‌ها یاد بگیرد.

کودکانی که از اوایل در یک محیط محدود محصور شده‌اند و با اعمال و رفتارهای پیش پا افتاده و قدیمی عامیانه آموزش می‌بینند در آینده دچار ناکامی و دلسردی و خشونت خواهند شد. کودک برای پرورش ذهن و عقل و جسم خود به استقلال ، اعتماد به نفس و توجه نیاز دارد تا از این راه به رشد و کمال لازم دست یابد و تبدیل به فردی موفق شود.

---

موضوعات مرتبط :

بازی و پرورش هوش کودک و اسباب بازی های مفید برای هوش

عوامل موثر بر بازی کودکان

تاثیر بازی بر رشد و هوش کودکان

پرورش هوش غالب کودک

تست هوش کودک

تقویت هوش مالی کودک