دلایل لجبازی در کودکان چیست؟ برخورد با کودک لجباز چگونه باید باشد؟

هوش نیک مرکز تخصصی تست هوش و تست استعدادیابی کودکان در این مقاله سعی دارد تا شما را با لجبازی در کودکان و همچنین روش های برخورد با کودک لجباز آشنا کند
موضوع کارشناسی این مقاله آموزشی برای والدین است.

اخلال سرپیچی و گستاخی و ناسازگاری با سایرین ، به ویژه در مقابل پدر و مادر و آموزگاران می‌باشد. بچه‌ها همواره از دستورات و تقاضاهای پدر و مادر بی‌اعتنایی می‌کنند و متمایل است که در مرتبه‌ی جر و بحث و کشمکش و یا شماتت برآید و یه شکلی اقدام کند که برخلاف دستورات و درخواست‌های والدین و یا اطرافیان است. به علاوه در بچه‌‌هایی که با سایرین لجبازی و یکدندگی می‌کنند نشانه‌ها و اثرات دیگری که افزون بر مسئله لجبازی دیده می‌شود بر این پایه‌اند ؛ کم بودن خودباوری و عزت نفس ، صبر و پایداری پایین در مواجهه با شکست‌ها و محرومیت‌ها ، دلسردی و بی‌رغبتی و پرخاشگری.

دلایل لجبازی در کودکان

پدر و مادر اغلب دستور می‌دهند ، اغلب سوال می‌پرسند و غالباً به بچه‌ها توهین و آنان را تحقیر می‌کنند ، درخواست‌های پدر و مادر غالباً نفی کننده می‌باشد و به گونه‌ای با عصبانیت یا توهین و همراه با غر غر کردن فرمان می‌دهند و این خود می تواند دلیل لجبازی در کودک باشد. غالباً پدران و مادران این بچه‌ها با هم تضاد در عقیده بسیاری دارند و بیشتر با یکدیگر جار و جنجال دارند و اکثراً هیجانات و احساسات منفی و ناپسند خود را نمایان و ابراز می‌سازند. بیشتر اوقات لجاجت بچه‌ها به وسیله پدر و مادر رش و قوی می‌شود و این عمل منفی و ناپسند در آنان تثبیت می‌شود.

البته شکست‌ها و کمبود و ممنوعیت‌ها هم قادر است موجب لجاجت بچه‌ها شود و بایستی درصدد بود بچه‌ها حداقل محرومیت و نومیدی را احساس نمایند. به علاوه در بچه‌هایی که در بلوغ هیجانی آنان تعلل و به تعویق افتاده و یا دچار ضعف در آموزش و فراگیری هستند لجاجت زیادتر اعلام شده است.

بی‌اعتنایی پدر و مادر به فرزند و غبطه و حسد هم از عوامل لجاجت کودکان به حساب می‌آیند.

پدران و مادران بایستی شماری از این کج خلقی‌ها را بپذیرند و شکیبا باشند به خصوص در کودکان ۲ تا ۳ ساله که تمایل دارند متکی به خود باشند و تمام امور را آن گونه که دوست دارند اجرا نمایند نه به شکلی که والدین از آنان درخواست کرده‌اند.

لجبازی یا همان لجاجت و یکدنگی بچه‌ها به هر علتی که به وجود آید نبایست سبب شود والدین همواره نگران باشند که اگر به درخواست کودک اقدام نکنند با حرکت‌هایی همانند گریه و زاری و داد و فریاد کودک مواجهه می‌شوند. والدین قادرند این نوع اعمال و حرکات را با رفتار و عکس العمل صحیح در زمان نمایان شدن و پس از آن متبدل و متحول سازند. بیشتر مواقع لجاجت بچه‌ها مقصود دار می‌باشد و در صورتی که آنان آگاه شوند با این اعمال به مقصود مورد نظر خود نمی‌رسند امکان اندکی وجود دارد که این عمل را تکرار کنند.

همچنین یعضی مواقع بچه‌ها تنها به این علت که زیادی کسل و درمانده و یا بسیار به لحاظ روحی و روانی تحریک شده‌اند اما قادر نیستند عواطف و هیجانات خود را صحیح نشان دهند دست به لجاجت می‌زنند. بعضی مواقع زمانی که قادر نیستند امور و حرکاتی را که خوششان می‌آید صحیح اجرا کنند ، آزردگی و تشویش خود را با بدخلقی و لجاجت بروز می‌دهند. در هر صورت دلیل ابراز و پیدایی این نوع لجاجت‌ها هر چیزی که هست این نوع اعمال و حرکات ابداً قابل قبول نمی‌باشد و بچه‌ها بایستی بفهمند که این نوع اعمال ناخوشایند و نامطلوب و غلط می‌باشد و با استفاده از آن‌ها به نتیجه نخواهد رسید.

به بدخلقی و لجاجت کودک بی‌توجه باشید. این شیوه فوری‌ترین راهکار رهایی از بداخلاقی و لجاجت بچه‌هاست. چرا که مقصود اساسی اغلب این نوع اعمال جذب نگاه و نظر والدین و مربیان می‌باشد. از مکان مورد نظر فاصله بگیرید. هنگامی که دیدید بچه داد و فریاد و گریه می‌کند به امور خود مشغول شوید و به حرکات آنان نگاه نکنید. در صورتی که عاملی سلامت کودک را تهدید نمی‌کند قادر هستید از اتاق خارج شوید مسلماً بایستی موقعیت را تحت کنترل داشته باشید.

به کودکان اجازه ندهید که لجاجت و یکدنگی آنان جواب‌های مثبت و منفی شما را متبدل سازد. به بچه‌ها تفهیم کنید که زمانی که قوانین وضع می‌کنید و درخواستی دارید تصمیمتان را عوض نخواهید کرد. همچنین از شیوه  تعریف و تمجید و جایزه بهره بگیرد و زمانی که فرزندتان بدخلقی و یا داد و فریاد نمی‌کند به وی دقت و اعتنای زیادی نشان دهید. به اعمال و حرکات و کارهای خوشایند بچه‌ها و مشارکتشان در امور جایزه بدهید

راهکارها و نحوه رفتار با کودک لجباز و برخورد با لجبازی کودکان

به کودکان مجال و اجزاه شنیده شدن را بدهید. ایجاد یک رابطه یا راه دو سویه می‌باشد. در صورتی که تمایل دارید بچه‌ی لجوج و یکدنده‌ی شما به صحبت‌ها و تذکرات شما گوش بسپارد ، ابتدا بایستی به صحبت‌های وی گوش دهید. بچه‌های لجوج در صورتی که تصور کنند قرار نیست که به صحبت‌هایشان گوش داده شود امکان دارد سریعاً وضعیت تهاجمی را از خود بروز دهند.

بنابراین هر زمان بچه‌ها روی اجرا کردن و یا عمل نکردن به امری لجاجت و یکدنگی نمودند ، در عوض آن که سریعاً دستور دهید و مجال شنیده شدن را از آنان سلب نمایید با مهربانی و بردباری به فرزند خویش نزدیک شده و او را به گپ و گفت آرام و خوب تشویق نمایید تا آنان هم قادر باشند دلیل ایستادگی در مقابل دستورات و اعتراضشان را بازگو کنند.

روش پیشنهادی اول برخورد با کودک لجباز این است که به کودکان اجازه تصمیم گیری و گزینش دهید. بسیاری از مواقع بچه‌ها خوششان نمی‌آید که به آنان دستور داده شود. برای نمونه در صورتی که به فرزند ۵ ساله خویش دستور دهید که بایستی سر ساعت مشخصی بخوابد ، عجیب نیست که با داد و بیداد با شما مخالفت کند و از دستور شما سرپیچی کند یا در صورتی که به کودک خود دستور دهید که تنها بایستی وسیله بازی که مورد نظر شماست را خریداری کند بی‌تردید بر روی وسیله بازی که مورد گزینش خودش است اصرار و یکدنگی می‌کند.

در عوض آن که به بچه‌ها دستور دهید به آنان اجازه و فرصت تصمیم گیری بدهید. برای نمونه به کودک اعلام کنید که دیگر زمان خواب فرا رسیده و اکنون علاقمند است که کدام داستان را برایش تعریف کنید و آنگاه نام چند داستان را بازگو نمایید. در صورتی که فرزندتان باز هم سرپیچی و بی‌اعتنایی نمود ، آرام باشید و با قاطعیت اعلام کنید که این گزینش جزو انتخاباتی که قادر است داشته باشد نخواهد بود و این عبارت را هر اندازه که واجب است تکریر نمایید. شمار گزینش‌هایی که درباره‌ی هر مساله تعیین می‌کنید نبایست بسیار فراوان و یا اندک باشد.

روش دیگر برخورد با لجبازی در کودک  این است که خونسرد باشید. در صورتی که به لجاجت فرزند خود با داد و بیداد جواب دهید ، بحث و صحبت‌های طبیعی میان شما و فرزندتان در انتها به سمتی خواهد رفت که از هر دویتان تنها صدای داد و بیداد و فریاد به گوش می‌رسد. فراموش نکنید که او بچه و خام و بی‌تجربه است و شما عاقل و با درک می‌باشید و شما موظف هستید روند بحث و صحبت را به طرفی سوق دهید که به یک برآیند و حاصل منطقی و موجه دست یابید. به فرزند خویش یاری برسانید تا آگاه گردد بایستی  از یکدنگی و لجاجت پایان دهد و آن چیزی را که درست و پسندیده است اجرا نماید.

روش پیشنهادی دیگر برخورد با کودک لجباز این است که با کودک مشارکت کنید. به یاد داشته باشید که چگونگی برخورد والدین نقش بسیاری در نحوی جوابگویی فرزندتان دارد. به منظور تشویق بچه‌ها به اموری به خصوص ، سرگرمی و تفریح جالب و هیجانی را به راه بیاندازید. برای نمونه در صورتی که بچه لجوجتان وسایل بازی خود را گردآوری و منظم نمی‌کند. نخست خودتان اقدام کنید و آنگاه از کودک درخوات کنید که در این کار همچون همکار مخصوص به شما کمک کند.

یک پیشنهاد دیگر جهت برخورد با کودک لجباز این است که با کودک گفت و گو کنید. غالباً کودکان در صورتی که تقاضا و درخواستشان برآورده نگردد بداخلاقی می‌کنند. بایستی مطلع شوید که دلیل اعتراض و عدم توافق او چه چیزی است تا بچه‌ها به حرف زدن تشویق شوند. ولی مقصود از گفت و گو ضرورتاً این نمی‌باشد که در پایان مطیع درخواست فرزندتان شوید. لیکن هدف آن است که به کودک توضیح دهید که در رابطه با درخواست و تقاضایش بی‌توجه نمی‌باشید.

برای نمونه در صورتی که فرزندتان نمی‌خواهد شب‌ها راس ساعت مشخص شده شما به رختخواب برود در عوض اکراه و الزام او به گونه‌ای دوستانه با او درباره‌ی ساعت به رختخواب رفتن گفت و گو نمایید و در پایان زمانی که مورد توافق هر دویتان باشد را تعیین نمایید.

نتیجه گیری در مورد مطلب کودک لجباز

عکس العمل نزدیکان به خصوص پدر و مادر که بچه‌ها به لحاظ احساسی به آنان وابستگی زیادی دارند مشخص کننده افزایش و یا کاهش لجاجت و یکدنگی در بچه‌هاست. در واقع لجاجت و بدخلقی فرزندتان در هر حوزه‌ای مفهوم ویژه‌ی خود را دارد که بایستی از آن آگاه شده و آن را تشخیص دهید و آنگاه در پی رفع نمودن آن برآیید. عملی به عنوان لجاجت و یا عصبانیت و بدخلقی فطری وجود ندارد لیکن هر عملی در بچه‌ها دلیلی دارد که بایستی رفع گردد.

موضوعات مفید

تربیت جنسی کودک در سنین مختلف

تست هوش کودک ۳ تا ۵ ساله 

تقویت و توسعه‌ی هوش مالی کودکان

تقویت هوش غالب در کودکان

تربیت کودک بی ادب چگونه باید انجام شود؟

عصبانیت و پرخاشگری در کودکان و چگونگی مواجهه با آن

تربیت کودک موفق چه روش هایی دارد؟