به عقیده گاردنر هوش حرکتی – جسمی به مفهوم قابلیت و مهارت کار با وسایل و شی‌های گوناگون و استفاده تکان‌های حساس دست یا انگشتان و به علاوه به کارگیری تمام اعضای بدن می‌باشد.

به اعتقاد او با این که این دو توانایی از مرکزهای مجزایی در مغز منشا می‌گیرند ، اما این دو توانمندی برای اجرای اعمال فراوانی از کارها با یکدیگر متجانس می‌باشند. به عبارتی هوش حرکتی به معنی توانمندی اداره‌ی با مهارت جنبش‌های بدنی و به کارگیری متبحرانه ابزار و وسایل است. اشخاصی که هوش جسمی زیادی دارند مشتاق به اجرای اعمالی هستند که بدن به ویژه دست و اندام‌های بدن را به کار وا می‌دارد.

هوش حرکتی نیز مشابه دیگر اقسام هوش متاثر از فاکتورهای وراثتی و پیرامونی است. ورزش و جنبش فاکتورهای محیطی موثری هستند که نه فقط موجب پرورش هوش جسمی می‌شود حتی دیگر سطح‌های هوش نیز تحت الشعاع قرار می‌گیرند. شرایط جسمی در شیوه تعقل اثربخش می‌باشد و هم شماری از نوسان‌های جسمی و حرکتی منتج به کشف اندیشه‌های ویژه‌ای می‌شود.

در هوش حرکتی شخص با به کارگیری مهارت و تسلط جسمی و تناسب دما‌دم فکر و جسم خود حرکت‌های بدنی شگرف و عجیبی را اجرا کند که احتمالاً از نگاه تماشاچی واکاوی آن حرکت خیلی سخت می‌باشد. بنابراین هوش حرکتی را می‌شود توانمندی تناسب و سازگاری همه‌ی اندام‌های بدن با مغز توصیف کرد.

یکی از موارد قابلیت‌ هوش جسمی بودن یک فاکتور برانگیزاننده می‌باشد که در مواقع ویژه‌ای پدیدار می‌شود و شخص را تحریک به اجرای حرکت‌هایی می‌کند که در موقعیت‌های طبیعی توان اجرای آن را ندارد آن هورمون آدرنال می‌باشد که در هنگام پخش و ترشح هورمون آدرنالین قدرت بدنی و توانایی تجزیه و تفکیک زیاد می‌شود.

افرادی که مهارت دقیق و ویژه‌ای در این هوش دارند یا قادر به بکارگیری آن هستند توانایی فهم و تجزیه حرکت‌های ورزشی را در لحظه خیلی سریع دارند ، برای نمونه در ورزشکاران ماهر با مشاهده یک تکنیک جدید به واسطه چشم بلافاصله آن را در حافظه خود تجزیه و بازبینی می‌کنند و فقط در مدت زمان کوتاهی توان اجرای آن را دارند. هم سویی و تناسب فکر و سایر اندام‌ها آسودگی و توجه زیادی برای افراد ایجاد می‌کند.به نحوی که یک بازیکن در همان لحظه‌ای که در حالت اجرای یک فن ورزشی می‌باشد تماماً اندام‌های خود را مهار کرده و بر آن‌ها تسلط دارد و هر وقت قصد داشته باشد قادر است از آن‌ها استفاده کند.

یکی از مزیت‌های مختلف این نوع هوش که اغلب در ورزش‌های دوگانه به شیوه‌ی رقابتی و رزمی مشاهده می‌شود توانایی گمانه زنی و دور اندیشی و عمق نگری سریع و درست است چنان که شخص ورزشکار هنگامی که جزیی‌ترین حرکاتی از رقیب مدعی خود مشاهده می‌کند گمانه زنی می‌کند که او چه رفتار و تکنیکی را قصد دارد انجام دهد و آن فن را در ذهن خود متصور می‌شود آنگاه سبک‌های گاردگیری و تهاجم را تجزیه و تحلیل می‌کند و پس از آن واکنش ارائه می‌دهد. انجام این روال در نهایت ۱ تا ۲ ثانیه به درازا می‌کشد.

هوش حرکتی در بعد ماهرانه تنها هنگامی ظهور می‌کند که شخص دارای جسمی قوی و چالاکی باشد که این کار نیازمند ممارست و ورزش‌ کردن زیادی می‌باشد. از ویژگی‌های این افراد تناسب و سازگاری مطلوب اندام‌های بدن با همدیگر و برنامه و فرمان مغز و ذهن ، توفیق در شاخه‌های ورزشی و حرکت‌های فراخور و متناسب ، بهره مندی مطلوب از وضعیت و حالت‌های بدنی و اظهار هیجان و تمایلات خود  ، انجام مهارت‌های دستی ، بازیگری ، ادا بازی ، توانمندی به کار گیری دست‌ها برای خلق پدیده‌ها و شی‌های گوناگون را نام برد.

هوش چند گانه

هوش حرکتی – جسمی درکودکان

کودکانی که از هوش حرکتی بالایی برخوردارند به وسیله تمرکز بدنی آگاهی و معلومات به دست آمده را توصیف و تنظیم می‌کنند، به فعالیت‌های پر تحرک و هیجانی راغبند ، در موقع تکلم و گفت و گو از حرکت‌های جسمی برای نقل و ابلاغ مطالب بهره می‌برند ، زمان‌های تعطیلات را خارج از خانه  می‌گذرانند ، هنگام هم کلامی با دوستان و اطرافیان از لمس و دست استفاده می‌کنند، از حرکات موزون  ، امور پر تحرک، رقاصی به وجد می‌آیند ، ابلاغ و رد و بدل کردن معلومات و گفت و گوها را به گونه بدنی و نمودی انجام می‌دهند ، در یکی از ورزش‌ها غالباً پیشرو و مسلط می‌باشند ، در مدرسه به علت جنبش و تحرک زیاد غالباً به کودکان پیش فعال به غلط لقب داده می‌شوند. به فراوانی قابلیت عکس العمل‌های ذاتی جسورانه را دارند ، این کودکان  در سازگاری و تناسب و بالانس بدن مهارت زیادی دارند و غالباً حرکت‌های بدنی و تکنیک‌های جسمی را به خوبی فرا می‌گیرند.

پرورش و تقویت هوش حرکتی – جسمی کودکان

• کودک خود را به برگزیدن یک رشته ورزشی ترغیب کنید و با حرکات و بازی‌های مطلوب به تقویت حرکت عضوهای او مدد برسانید
• با استفاده از بازی‌های گوناگون ، تمرکز جهت یابی کودک خود را افزایش دهید
• نیرو و توان او را در امور بدنی و جسمی و حرکتی مطلوب و متناسب معطوف کنید
• آزمودگی‌های بیرون از خانه و ورزش‌های پرتحرک را در لیست روزانه او قرار دهید
• موقعیت‌هایی را فراهم کنید تا کودکان به پارک و بوستان بروند و به بازی و جنب و جوش بپردازند
• فعالیت‌های دستی ، قابل لمس و عملی را برای کودکان مهیا کنید

کودکان را ترغیب و مشتاق کنید تا در امور و بازی‌های نمودی و تئاتری سازنده مشارکت داشته باشند. این علاوه بر هوش موسیقیایی کودکان بر توانایی های آنها تاثیر می گذارد.

موضوعات مرتبط :

هوش چیست ؟ هوش هیجانی چیست ؟

ضریب هوشی چگونه محاسبه می گردد؟ نتایج مقایسه ضریب هوشی ایرانیان با سایرین

هوش موسیقیایی کودکان

هوش کلامی یا هوش زبانی کودکان

هوش ریاضی- منطقی کودکان چیست و چگونه تقویت می شود

تست هوش کودک

تقویت هوش کودک