تست هوش ریون برای سنین مختلف | نحوه انجام و امتیازدهی تست هوش ریون

تست هوش ریون یکی از آزمون های سنجش بهره هوشی است که برای افراد با سنین مختلف قابل استفاده است. اما تست هوش ریون چیست و چگونه بهره هوشی را محک می زند؟ این آزمون کدام هوش ها را مورد سنجس قرار می دهد و نسبت به چه حنبه هایی از هوش بی تفاوت است؟ آیا این آزمون برای همه افراد مناسب است؟ این یک جلسه معارفه با آزمون هوش ریون است که می تواند تکلیف شما را با این آزمون مسخص کند!

تست هوش ریون چیست؟

تست هوش ریون یا آزمون هوش ریون یکی از تست‌ها و شیوه های معمول جهت سنجش میزان بهره هوشی یا IQ در دنیا است. در ایران هم سالیان طولانی است که آزمون هوش ریون جهت اندازه‌گیری بهره هوشی دانش آموزان در دوره‌های گوناگون سنی به کار گرفته می‌شود و یکی از ادوات و روش‌های اصلی کارشناسان جهت سنجش IQ بچه‌ها در رده‌های سنی کوچک و بزرگ است.

این تست که در سال ۱۹۳۸ به وسیله پن روز و ریون، طراحی شده است، دارای ۶۰ پرسش تصویری است که متشکل از ۵ مجموعه ۱۲ تایی  A، B، C، D و E است. آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون که به صورت تصویری، ضریب هوشی را مورد سنجش قرار می‌دهد، یکی از مستندترین آزمون‌های سنجش هوش اشخاص به شمار می‌آید که اصل و مبنای آن، عرضه تصاویر تجریدی و ذهنی است که در ضمن آن، میزان هوش اشخاص اندازه گیری خواهد شد.

آزمون هوش ریون برای چه افرادی مناسب است؟

آزمون‌های ماتریس به سبب آسان بودن به کارگیری و تحلیل و تشریح آن و هم‌چنین عدم وابستگی آن به کلام و توانایی‌های گفتاری و مطالعه و نوشتن افراد، به صورت وسیع مورد استفاده قرار می‌گیرند. آزمون هوش ریون سیاه و سفید، همچون آزمون سنجش هوش در جامعه کلی، هم برای افراد بزرگسال و هم کودکان و نوجوانان جهت تست هوش‌آزمایی برای استخدام‌ها و جهت سنجش کلینیکی نظیر اوتیسم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آزمون روان‌سنجی ریون جهت سنجش بهره هوشی رده سنی ۵ تا ۶۵ سال طراحی شده است، اما مطلوب‌ترین استفاده از تست هوش ریون برای رده سنی ۱۰ تا ۱۸ سال است. از این رو تست هوش آزمایی ریون جهت اندازه‌گیری رشد و نموی مغزی بچه‌ها در رده های سنی دبستان تا دبیرستان، بهترین کاربرد را دارد. در آزمون ماتریس پیش‌رونده برای کودکان، برخلاف آزمون هوش ریون سیاه و سفید بزرگسالان از تصاویر و پرسش‌های رنگی مختلفی جهت گیرایی و جذابیت بیشتر استفاده شده است.

از این تست برای کودکان و نوجوانان هم استفاده می‌شود. تست هوش ریون سابقه طولانی مدت دارد و به عنوان یک پیش‌بینی‌کننده موفقیت در زمینه آموزشی شناخته می‌شود. امروزه از این تست در آزمون‌های ورودی مدارس تیزهوشان استفاده می‌شود. سالیان زیادی است که از این تست در گروه‌های مانند گروه‌های زبانی، قومی و فرهنگی استفاده می‌شود.

تست هوش ریون برای نوجوانان

در آزمون هوش ریون برای نوجوانان غالباً ۶۰ پرسش تصویری در دسترس فرد قرار گرفته است که این سوالات تصویری معمولاً شامل اشکال هندسی هستند. بعد از پاسخ دادن به پرسش‌ها ، میزان بهره هوشی یا IQ آزمون‌دهنده مشخص می‌شود. شیوه قرارگیری سوالات این تست هوش به این صورت است که در ابتدای آزمون، پرسش‌های آسان‌تر طرح می‌شود و اندک اندک پرسش‌ها دشوارتر و مشکل‌تر خواهد شد. در هر سوال، غالباً یک شکل ناتمام وجود دارد که شخص آزمون‌دهنده باید گزینه‌ای که شکل را کامل می‌کند، انتخاب کند.

تست هوش ریون برای بزرگسالان

آزمون هوش ریون با ماتریس پیش‌رونده، یک تست هوش‌سنجی تحلیلی است که به صورت وسیعی کاربرد دارد و دارای درجه امتیاز و برجستگی بالایی است. البته این مسئله تایید شده است که آزمون ریون برای اشخاص بزرگسالی که به صدمات مغزی مبتلا هستند، مناسب نیست و برای آنان کاربردی ندارد. آزمایش‌های کلینیکی مشخص کرده‌اند که تست هوش ریون در اشخاص دچار صدمه مغزی برآیند فراخوری ندارد و اطلاعات درستی را ارائه نخواهد داد.

بعد از ساماندهی برآیندها و تحلیل نتایج، درستی و سندیت آزمون برای فرد آزمون‌دهنده تشریح و تفسیر خواهد شد. به این صورت، حاصل و نتیجه تست هوش ریون تا حد زیادی کارآمد است و دامنه خطای آن کوچک است.

تست هوش ریون چگونه انجام می شود؟

ماتریس‌ها یا مجموعه تصاویر تجریدی و ذهنی آزمون هوش ریون، یک پیوستگی سنجیده و استدلالی را ایجاد می‌کنند و با سطح سختی و پیچیدگی رو به بالایی طراحی شده‌اند که بهره هوشی اشخاص را به نحو مطلوبی به چالش می‌کشانند. این آزمون هوش‌سنجی، تست و شیوه‌ای را جهت سنجش کارکرد و بازده غیر زبانی، تجریدی و بینش اشخاص به کار می‌گیرد و روال هدفمندی را پی می‌گیرد تا به مقصود مورد نظر دست یابد.

جهت انجام آزمون ریون یا تست هوش ریون، ابتدا مثال‌ها و مدل‌هایی از پرسش‌های تصویری به منظور ارشاد و آشنایی فرد با روال آزمون به وی نشان داده می‌شود تا به شیوه کشف و انتخاب جواب درست واقف گردد. آنگاه از وی تقاضا می‌شود تا در چارچوب زمانی مشخص شده، جواب‌های صحیح را کشف و انتخاب نماید. 

باید از بین ۸ تصویر مجزای ارائه شده، تصویر و گزینه‌ای را انتخاب کنید که تصویر ماتریس پرسش موردنظر را کامل نماید. پرسش‌ها و جواب‌های ارائه شده، تماماً به شکل غیر زبانی و تصویری است. با استفاده از امتیازات و نتایج تحصیل شده از این تست هوش ریون میزان بهره هوشی آزمودنی مشخص و اعلام می‌شود. لازم به ذکر است که سن شخصی که آزمون را انجام می‌نماید، در سنجش میزان ضریب هوشی اهمیت بسیاری دارد.

سوالات تست هوش ریون به چه شکل است؟

تست هوش ریون به این صورت است که فرد باید رابطه بین تصاویر و گزینه‌های سوال را به گونه‌ای الگویابی کند. آزمون هوش ریون به این شکل است که فرد آزمون‌دهنده بین شکل‌ها و گزینه‌های سوال الگویابی می‌کند. به این طریق که بخشی از شکلی به فرد نشان می‌دهند، حذف شده است و او باید فرد آزمون‌دهنده آن را جوری در کنار هم بچیند که تصویر کامل شود.

امتیازدهی آزمون ریون به چه صورت است؟

غالباً اشخاص با ضریب هوشی پایین قادر نیستند ۵ سوال نخست را پاسخ دهند. اشخاص با ضریب هوشی میانه در پاسخ‌دهی به ۵ سوال نخست با دشواری مواجهه نمی‌شوند و جواب‌دهی غلط آنان از سوال‌های دهم به بعد رخ می‌دهد و میان آنان، افرادی کمی یافت می شود که قادر باشد دو سوال پایانی را پاسخ دهند. اشخاص طبقه باهوش غالباً به بیشتر سوالات آزمون پاسخ صحیح می‌دهند.

اشخاص با انجام آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون بر طبق نمرات یا ضریبی که کسب می‌نمایند، در هفت رده و گروه مختلف قرار می‌گیرند که عبارت هستند از:

• طبقه ی نابغه با بهره هوشی بیش از نمره ۱۲۷
• طبقه برهوش با بهره هوشی بیش از نمره ۱۲۰
• طبقه باهوش با بهره هوشی بیش از نمره ۱۱۰
• طبقه متوسط با بهره هوشی بیش از نمره ۹۰
• طبقه متوسط رو به ضعیف با بهره هوشی بیش از نمره ۸۰
• طبقه مرزی با بهره هوشی بیش از نمره ۷۳
• طبقه عقب مانده و مرزی ضعیف با بهره هوشی کمتر از نمره ۷۳

نکاتی در خصوص تست هوش ریون

در این بخش به نکاتی در مورد تست هوش ریون اشاره می‌شود که با مطالعه این نکات، دید بهتری نسبت به این آزمون‌ها پیدا می‌کنید. پس برای آشنایی بیشتر یا آزمون هوش ریون، با هوش نیک همراه باشید.

• تست هوش سنجی ریون یک هوش‌آزمایی تخمینی و برآوردی است و میزان و تراز بهره هوشی را مورد سنجش قرار می‌دهد. از این رو نباید در ارتباط با نمرات و برآیند این آزمون، برخورد و رویکردی متعصبانه داشته باشید.
• تست هوش ریون، هم به صورت انفرادی و هم به صورت جمعی قابل اجراست. محدوده زمانی جهت جوابگویی به همه پرسش‌ها، ۴۵ دقیقه در نظر گرفته شده است که بعد از پایان وقت مقرر، دیگر آزمون از اعتبار برخوردار نیست. از این رو اگر فرصت نکردید که آزمون را در زمان مشخص به اتمام برسانید، باید دوباره آزمون دهید.
• تست هوش ریون در میان انواع آزمون‌های معتبری مانند آزمون‌های بینه و وکسلر ، به سبب انطباق و هم‌پایگی باطنی بایسته، از اعتبار بسیاری بهره‌مند است. این آزمون با بهره‌گیری از قواعد و معیارهای بایسته و آنالیز آماری، پرسش‌ها و ارزیابی آن‌ها، بهره هوشی آزمودنی به دست می‌آید. افزون بر این میان آزمون هوش ریون و استعدادها و مهارت‌های هوشی و تجریدی شخص وابستگی فراوانی وجود دارد.

«برای انجام تست های کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ریون و تحلیل این آزمون ها می توانید کارشناسان مجموعه هوش نیک کمک بگیرید »

• در تست هوش ریون و فازهای اجرای آن، هیچ نوع مرکزیتی بر تفاوت‌های فرهنگی و نژادی و اجتماعی وجود نداشته است؛ از این رو در این آزمون هوش سنجی، فقط عامل وراثتی هوش، بدون لحاظ نمودن مکان و وضعیت زندگی و یا فرهنگ افراد، مورد سنجش قرار می‌گیرد.
• مضمون پرسش‌های آزمون هوش‌سنجی ریون، متضمن تحلیل و استنباط فکری جهت یافتن کلیات و استدلال غالب و موجود بر پیوستگی‌های قسمت‌های مختلف الگوهای ماتریس‌هاست. از این رو این آزمون اساساً هوش سیال را مورد سنجش قرار می‌دهد. هوش سیال، توانایی و قابلیت‌های فراگیری باطنی و فطری هر شخص است که به معلومات، مدرک تحصیلی و سابقه و وضعیت اشخاص ارتباطی ندارد.
• یکی از مراحل اصلی و مهم در اجرای آزمون­های هوش سنجی، تحلیل و امتیازدهی آن­هاست. در اجرای هر آزمون هوشی قواعد و مقیاس­های ویژه­ای حاکم است که باید به طور دقیق در زمان اجرای آزمون رعایت گردد. از سوی دیگر، عملکرد و حاصل تست هوش ریون باید به وسیله­ یک کارشناس که در این زمینه تجربه و دانش لازم را دارد، مورد تحلیل قرار بگیرد. در صورتی که این آزمون­ها با کوچکترین نقص و یا بدون علم لازم اجرا گردد، حاصل و بازده آن نامعتبر و ناموثق خواهد شد.

انواع مدل های تست هوش ریون

در این بخش از مقاله، مدل‌های مختلف تست هوش ریون معرفی می‌شوند. هر کدام از این تست‌ها برای افراد خاصی مناسب است و تعداد سوالات موجود در هر کدام از این آزمون‌ها متفاوت است. برای آشنایی با انواع تست هوش ریون با ما همراه باشید.

آزمون ماتریس پیش رونده استاندارد ریون (standard Progressive Matrices Test)

اصلی‌ترین شکل ماتریس‌ها در تست هوش ریون، این نوع ماتریس است. در این آزمون، پرسش‌نامه به این صورت تنظیم شده است که دارای ۵ مجموعه از A تا E است که در هر مورد ۱۲ آیتم قرار گرفته است. هر چه قدر در این آزمون جلوتر بروید، سوالات سخت‌تر می‌شوند که بسته به توانایی شناختی فرد تجزیه و بررسی اطلاعات صورت می‌گیرد. رنگ استفاده شده در این تست به صورت آیتم های سیاه و پس زمینه سفید انتخاب شده است.

آزمون ماتریس پیش رونده رنگی ریون (color Progressive Matrices Test)

این آزمون که آن را به نام ماتریس رنگی می‌شناسند، برای کودکان ۵ تا ۱۱ساله طراحی شده است و هم‌چنین این تست برای افرادی دارای اختلال ذهنی هستند و یا افرادی که توانایی عمومی‌شان پایین‌تر از سنشان است، مناسب است. این نسخه از هوش ریون دارای مجموعه های از ماتریس‌های اصلی مانند A و B است. برای این‌که این آزمون از نظر بصری جذابیت داشته باشد، سری سوالات این تست هوش ریون در زمینه رنگی ارائه می‌شود. موارد اندکی از مجموعه B  با زمینه سیاه و سفید وجود دارند و اگر موضوع فراتر از پیش‌بینی‌های آزمون‌گیرنده باشد، سری‌های بعدی مانند C ،D  و E آسان می‌شود.

آزمون ماتریس پیش رونده پیشرفته ریون (Advanced Progressive Matrices Test)

این آزمون که دارای ۴۸ سوال است، از دو مجموعه تشکیل شده است که مجموعه اول دارای یک مجموعه ۱۲ تایی و در مجموعه دوم دارای یک مجموعه ۳۶ تایی است. پس‌زمینه سوالات سفید به همراه آیتم‌های سیاه و سفید برای این بخش انتخاب شده است. هم‌چنین در طول آزمون سوالات به صورت افزایشی سخت می‌شوند. این مدل تست هوش ریون مناسب افرادی است که هوش بالاتر از حد متوسط دارند.

نتیجه تست هوش ریون

تست هوش ریون شامل۶۰ سوال چند گزینه‌ای است که به ترتیب از آسان به سخت مرتب شده است. این پرسش‌نامه‌ها به این شکل هستند که شکل های انتزاعی و ناقص در کنار هم چیده شده اند و فرد باید آن‌ها را حل کند. هم‌چنین شرکت‌کنندگان ۴۵ دقیقه وقت دارند تا به همه سوالات این آزمون پاسخ دهند. این زمان مناسبی برای کودکان و بزرگ‌سالان است تا بتوانند توانایی خود را به کار بگیرند.

نتایج تست هوش ریون چقدر اعتبار دارد؟

تست هوش ریون دارای اعتبار بالایی است زیرا بین سوالات آزمون و ضریب هوشی هماهنگی وجود دارد. بین تست ریون و توانایی‌های هوشی و انتزاعی افراد ارتباط زیادی وجود دارد. بنابراین به نظر می رسد چنان‌چه بخواهیم درستی  این سوالات را بیشتر بسنجیم، باید به هوش غیرکلامی آن توجه کنیم. در نتیجه به ضریب همبستگی بالاتری دست پیدا می‌کنیم.

انتقادات وارده بر آزمون هوش ریون چیست؟

تست هوش ریون به تجسم ذهنی توجه دارد؛ اما عوامل دیگر مانند نوآوری، کار تیمی، مدیریت، توانایی هنری ذاتی، مهارت‌های اجتماعی و هوش احساسی را اندازه نمی‌گیرد. همه این موارد، ویژگی‌هایی هستند که در موفقیت افراد نقش مهمی دارند و همه این عوامل در کنار هم، هوش را شکل می‌دهند. علاوه بر این، بهره هوشی اطلاعات لازم برای یک شغل را اندازه نمی‌گیرد. تست هوش ریون در پیش‌بینی آینده کاری یا در برآورد نقاط قوت فرد برای یک شغل مناسب نیست.

هم‌چنین تست بهره هوشی، از تفاوت نگاه‌‌های فرهنگ‌های مختلف درباره هوش چشم‌پوشی می‌کند. علاوه بر این، تست هوش ریون به ارزش‌ها و نوع مهارت‌های شناختی و ارتباطی در جوامع گوناگون بی‌تفاوت است. یکی از مهم ترین ایراداتی که به تست‌های IQ وارد است، این است که مسائل اجتماعی و اقتصادی در این آزمون دخالت داده نمی‌شوند.

آزمون هوش ریون در دنیا چه دستاوردهایی داشته است؟

تست هوش ریون ابتدا برای اهداف پژوهشی ایجاد شد. به این دلیل که این تست از مهارت نوشتن و خواندن و ساده بودن در اجرا و تفسیر برخوردار است. هم‌چنین این آزمون به سرعت کاربرد وسیعی پیدا کرد. در سال ۲۰۰۷ مدارکی منتشر شد که نشان داد افراد با مشکل آسپرگر که یک اختلال اوتیسم است، نمره بالاتری در این تست به دست می‌آورند.

ضریب هوشی خود را با آزمون هوش ریون محک بزنید!

برای این که ضریب هوشی خود را بسنجید، در هر که سنی قرار دارید، می توانید از کارشناسان مجموعه هوش نیک کمک بگیرید. هوش نیک به عنوان اولین مرکز تخصصی هوش مالی کودک ایران، خدماتی مانند استعدادیابی کودکان، مشاوره تخصصی هوش کودک، تقویت هوش مالی کودک، اجرای انواع تست‌های هوش کودک، روانشناسی کودک و همچنین روانشناسی خانواده و خدمات دیگری را به مراجعین خود ارائه می‌دهد.

همین حالا از هوش نیک وقت بگیرید!

براساس تحقیقات سایت psycho-tests

طبق تحقیقاتی که شده شاخصه های هوش می تواند در فرهنگ های مختلف متفاوت باشد هر فردی ممکن است در یک فرهنگ باهوش شناخته شود ولی در فرهنگی دیگر کم هوش شناخته شود. یک رفتار در یک محیط می تواند به موفقیت منجر شود و در محیطی دیگر شکست. این مشکلی عمومی در آزمون هوش جهانی است.

مطالعاتی که سایت jobtestprep انجام داده است

تست ماتریس های پیشرونده ریون یک تست هوش غیرکلامی است که مهارت های استدلال انتزاعی را ارزیابی می کند که فرد را قادر می سازد تا با موفقیت مسائل جدید را حل کند. در این کار، ماتریس های تصویری با یک شکل از دست رفته ارائه می شوند، که آزمون شوندگان باید آن را تکمیل کنند زیرا سوالات به تدریج چالش برانگیز می شوند.

سایت testingmom به بررسی های زیر دست یافته است که …

تست ریون طراحی شده برای کودکان کوچکتر (۵ تا ۱۱ ساله)، افراد مسن و افرادی که مشکلات یادگیری دارند، با پس زمینه رنگی ارائه می شوند تا از نظر بصری برای شرکت کنندگان تحریک کننده تر شوند. تعدادی از سخت ترین موارد سیاه و سفید هستند. این ساده ترین ماتریس های پیشروی Raven است.