اختلال اوتیسم ؛ نشانه ها و راهکارها



‎اوتیسم یا درخودماندگی ( Autism Spectrum Disorder ) که به اختصار ASD نامیده می شود، جزء اختلالات رشدی در سیستم عصبی می باشد، اصطلاح اوتیستیک یا درخود مانده در توصیف افرادی است که در زمینه برقراری ارتباطات و تعاملات اجتماعی دچار نواقص رشدی هستند. این اختلال به صورت نوعی پیوستار است، زیرا تظاهرات بسیار متنوع و ناهمگنی دارد؛ ممکن است یک سر این طیف افرادی باشند که ضریب هوشی خیلی پایینی دارند و در سر دیگر طیف افراد بسیار باهوش و نابغه ای باشند که دارای نقص در تعاملات اجتماعی و ارتباطی هستند. امکان مشاهده تظاهرات اولیه از 18 الی 24 ماهگی وجود دارد اما تشخیص قطعی آن تا 3 سالگی طول می کشد. امکان مشاهده این اختلال در دختران کمتر از پسران است و از هر 60 الی 70 کودک، یک کودک به این اختلال مبتلاست. در زمان های قبل به اشتباه اختلال اوتیسم با اختلال کمبود توجه و تمرکز ، اختلال وسواس و ... یکسان در نظر گرفته می شد و حتی این کودکان همانند یک معلول ذهنی یا یک کودک بیش فعال در نظر گرفته می شدند، اما امروزه شیوه برخورد با اوتیسم تغییر پیدا کرده است و افراد در پی درمان این اختلال در کودکان خود هستند و عده ای نیز اعتقاد دارند اوتیسم بیماری نیست صرفا توانایی این افراد با دیگران متفاوت است. اوتیسم یک کلمه یونانی است که دارای دو قسمت مجزا می باشد؛ اوتوس و ایسم که بخش اول به معنای خود و بخش دوم به معنای تمایل است. اوتیسم یعنی تمایل به خود و بی توجهی به محیط.

چه باید کرد مشاوره رایگان

اختلالات طیف اوتیسم

  1. اوتیسم شدید (ASD)
  2. سندرم آسپرگر (در ادامه بحث به طور مفصل توضیح داده می شود)
  3. اختلال رشدی فراگیر (PDD): این افراد مشکلات شدید و عمیقی در برقراری ارتباط دارند و به نسبت اوتیسم رفتارهای تکراری بیشتری از خود نشان می دهند.
  4. اختلال از هم گسیختگی کودک (CDD): رشد در 2 سال اول طبیعی است اما پس از مدتی مهارت ها به طرز چشم گیری کاهش پیدا می کند.
  5. سندرم رت: فقط در دختران دیده می شود، در ابتدا رشد طبیعی است اما پس از مدتی مهارت هایی را که کسب کرده اند، ازبین می رود و به جای آن یک سری رفتارهای تکراری بی هدف جایگزین می شود.

علائم و نشانه های اختلال اوتیسم

این علائم تا قبل از 3 سالگی بروز پیدا می کند.

  1. در تعاملات اجتماعی و برقراری ارتباط دچار مشکل هستند و ارتباطاتشان کاملا یک طرفه است.(اصلی ترین و بارز ترین نشانه)
  2. رفتارها و علایق یکسان و قالبی و کمی دارند (دست زدن، پریدن، تکان خوردن، پرشف چرخش).
  3. این کودکان در موارد متوسط و شدید نمی توانند تماس چشمی داشته باشند و در موارد متوسط فقط ارتباط کلامی برقرار نمی کنند.
  4. مهارت های حرکتی آنها نظیر نشستن، خزیدن، راه رفتن و ... با تاخیر زیادی رشد می کند.
  5. رفتارهای تهاجمی و تکانشی دارند و به خود یا دیگران آسیب می زنند و اصطلاحا خودآزاری دارند.
  6. به لمس، نور و صدا واکنش زیادی نشان می دهند و یکپارچگی حسی ندارند یعنی آستانه تحمل درد در برخی بسیار بالا و در برخی دیگر بسیار پایین است، در مورد صدا نیز این گونه است، عده ای ممکن است صداهای خیلی کم را به صورت دقیق بشنوند ولی متوجه صداهای بلند نشوند.
  7. سرگرم شدن با فعالیت ها و اشیا خاص .
  8. قادر نیستند افکار و احساسات دیگران را درک کنند و هم چنین نمی توانند افکار و احساسات خود را بیان کنند.
  9. کمک و همدلی دیگران را در هر زمینه ای رد می کنند.
  10. علاقه ای به بازی های مشترک ندارند و نحوه بازی کردن آنها با اسباب بازی هایشان نسبت به دیگران تفاوت بارزی دارد. این کودکان بازی های تخیلی ندارند.
  11. حدود 40 درصد این کودکان قادر به صحبت کردن نیستند، 25 الی 30 درصد آنها پس از مدتی این مهارت را از دست می دهند.
  12. در صحبت کردن و یادگیری مهارت های کلامی ( و به طور کلی فرآیندهای شناختی ) تاخیر دارند و در پاره ای از مواقع کلامشان معنی دار نیست و دارای صدای یکنواخت و پژواک گویی (تکرار کلمات و جمله های خود و اطرافیان) هستند و در زمینه ساختن واژه ها طبیعی عمل نمی کنند، یعنی از کلمات و واژه هایی استفاده می کنند که مختص خودشان است و فقط برای خودشان معنی دارد و حتی در بعضی مواقع از کلمات جایگزین برای نامیدن چیزهای مختلف استفاده میکنند.
  13. در سن یک سالگی اگر صدایش کنید، بازتابی ندارد.
  14. ضمایر را به درستی به کار نمیبرند و حتی قادر نیستند "من" بگویند و خودشان را با اسم صدا می کنند.
  15. ضرب المثل، کنایه و شوخی را درک نمی کنند.
  16. تفکر انتزاعی ندارند و قادر نیستند از مسائل نتیجه گیری بکنند.
  17. قادر نیستند از زبان اشاره استفاده کنند و به اشاره و پیام های ارتباطی دیگران واکنشی نشان نمی دهند.
  18. مهارت های آنها به صورت نابرابر پیشرفت می کند و نبوغ خاصی در برخی از مسائل دارند؛ بدین معنا که، ممکن است در زمینه نقاشی، موسیقی، حل مسائل ریاضی و به خاطر سپردن و حفظ اطلاعات توانمندی بالایی داشته باشند اما در حوزه های دیگر دچار مشکلات جدی باشند.
  19. این کودکان به چرخیدن یا وسایل و بازی های چرخشی، علاقه مند هستند و ساعت ها با آن سرگرم می شوند.
  20. برخلاف کودکان دیگر، آنها برای مدت طولانی با یک اسباب بازی سرگرم می شوند و همواره یک بازی یکسان را انجام می دهند.
  21. وابستگی شدید به پدر و مادر که منجر به اضطراب جدایی شدید در این کودکان می شود.
  22. نسبت به تغییرات شرایط محیط زندگی دچار استرس شدید می شوند و واکنش هایی نظیر خود زنی و کشیدن موی سر دارند.

عوامل اوتیسم

با توجه به تحقیقات گسترده در این زمینه، هنوز علت دقیقی برای این اختلال ارزیابی نشده است اما علائم احتمالی زیادی در بروز این اختلال تاثیر دارند. عوامل ارثی یا محیطی یا هر دو این عوامل در بروز این اختلال تاثیر دارند.

  1. مشکلات ژنتیکی و جهش ژنتیکی، در برخی از خانواده ها مشاهده شده است که این اختلال نسل به نسل منتقل شده است و این امر بدین معناست که ترکیب خاصی از ژن ها در بروز این اختلال اثر دارند.
  2. ابتلا به بیماری عفونی در زمان بارداری، فشارخون حاملگی یا قرار گرفتن در معرض داروها و مواد شیمیایی
  3. بالا بودن سن پدر و مادر به هنگام بچه دار شدن
  4. نارس بودن جنین، وزن کم به هنگام تولد
  5. آلرژی یا آسم
  6. استرس
  7. بیش از حد چاق بودن مادر یا بیماری دیابت
  8. هیچ ارتباطی بین واکسن های دوران کودکی و اوتیسم وجود ندارد.
  9. درآمد خانواده و وضعیت اقتصادی، سبک زندگی و تحصیلات والدین در بروز این اختلال تاثیری ندارند.

توصیه هایی برای والدین

  1. علم و دانش خود را در مورد این اختلال افزایش دهید و از افسانه ها و تصورات غلط و غیر علمی دوری کنید. کتاب و مقاله های معتبر بخوانید و در جلسات مشاوره ای شرکت کنید.
  2. کودک باید توسط یک فوق تخصص روان پزشکی اطفال و یک متخصص مغز و اعصاب مورد ارزیابی قرار گیرند و مورد گفتار درمانی و کار درمانی و رفتار درمانی قرار بگیرد.
  3. به سلامت روان مادر و کسانی که در فرآیند درمان کودک مشارکت دارند، توجه زیادی کنید؛ زیرا آموزش این کودکان و همچنین فرآیند درمانشان خسته کننده و ناامید کننده است.
  4. والدین مهم ترین نقش را در تربیت فرزندانشان دارند و نباید کودک را به مدرسه یا پرستار واگذار کنند و یا او را طرد کنند.
  5. توقعات خود را از کودکتان تعدیل کنید و بر توانایی های کودکتان تمرکز کنید.
  6. اختلال کودکتان را انکار نکنید تا بتوانید به موقع درمان را شروع کنید (قبل از پنج سالگی) و آموزش های لازم را انجام دهید.
  7. حضور در مدرسه برای اوتیستیک های خفیف، می تواند کمک بزرگی در رشد این کودکان به شمار آید، هم چنین حضور یک معلم یا مددکار که رابط کودک و والدین، در زمینه مسائل مربوط به اختلال کودک است، نیز کمک شایانی به سازگاری این کودکان می کند.
  8. ممکن است این کودکان مورد تمسخر و آزار جنسی دیگران قرار بگیرند، پس باید مراقبت ویژه ای از آنها داشته باشیم.
  9. با کودکتان نقاشی بکشید، برای اون قصه و داستان بخوانید، با او به پارک و مکان هایی بروید که بتواند با دیگران ارتباط برقرار کند.
  10. از موسیقی درمانی استفاده کنید.
  11. از تجربیات خانواده هایی که کودکشان اوتیسم دارد بهره ببرید.
  12. از مصرف مشروبات الکلی در هنگام بارداری خودداری کنید.
  13. قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری حتما به پزشک خود اطلاع دهید و نظر او را در این زمینه جویا شوید.
  14. این کودکان عادات غذایی بدی دارند، به سطح ویتامین ها و مواد معدنی و مغذی بدنشان توجه کنید و با کمک پزشک یک رژیم غذایی سالم برای کودک درنظر بگیرید.
  15. تعادل در رژیم غذایی را رعایت کنید، ورزش کردن را جدی بگیرید، مراقبت ها و چکاپ های معمول قبل از بارداری و زایمان را حتما انجام دهید و در مصرف ویتامین ها و مکمل های توصیه شده کوتاهی نکنید.
  16. بیشترین بازدهی زمانی اتفاق می افتد که والدین و درمانگر ارتباط نزدیکی داشته باشند تا فرآیند درمان دقیق تر و با جزئیات بهتری پیش برود.

تعریف آسپرگر

سندرم آسپرگر (Asperger syndrome) که به اختصار AS   نامیده می شود، یک نوع اختلال در زمینه رشد عصبی است. این اختلال جزء دسته بندی اختلال اوتیسم قرار دارد و شکل ملایمی از آن به شمار می رود اما با آن تفاوت های زیادی دارد؛ مهارت و قدرت تکلم دارند، حافظه بلند مدت و تصویری قوی و عملکرد بالایی دارند؛ هم چنین، رشد زبان این کودکان در مقایسه با اوتیستیک ها، طبیعی تر است و در واژگان و دستور زبان عملکرد بهتری نسبت به آنها دارند و زبان دوم را آسان تر یاد می گیرند. این افراد در زمینه برقراری ارتباط و رشد مهارت های حرکتی دچار اختلال هستند و اضطراب و سردرگمی بالایی دارند؛ با این وجود بهره هوشی آنها در حد نرمال و یا حتی بسیار عالی است و قادر هستند در مدرسه تحصیل کنند ولی به خدمات آموزشی ویژه نیاز دارند.

براساس مشاهدات امکان بروز این اختلال در پسران 5 برابر بیشتر از دختران است، با این وجود تشخیص این پدیده در دختران دشوار تر است. در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته و دلیل این امر هنوز مشخص نیست اما براساس شواهد حدود 20 درصد این کودکان با افزایش سن، آموزش و کسب تجربه به طور نسبی بهبود می یابند.

این اختلال ممکن است با بیش فعالی، کمبود توجه و تمرکز، اضطراب، افسردگی، وسواس فکری_عملی یا سایر اختلالات خلقی و رفتاری دیگر همراه باشد.

علائم و نشانه های آسپرگر

این علائم زمانی که نیازهای محیطی فرد افزایش می یابد، تشخیص داده می شوند و غالبا تا سن 11 سالگی طول می کشد.

  1. در برقراری ارتباط و همدردی و همجواری با دیگران دچار مشکل هستند که این امر منجر به انزوا از جامعه می شود.
  2. عدم درک مرزهای بین فردی
  3. احساس خجالت به هنگام نزدیک شدن به دیگران برای برقراری رابطه دوستانه
  4. برقراری تماس چشمی برایشان دشوار است.
  5. تفکر منطقی و غیرعاطفی
  6. علایق، فعالیت ها و رفتارهای یکسان و اندک
  7. حساسیت نسبت به محرک های خاص نظیر صدا یا نور یا محرک های تصویری یا بو یا حتی بافت غذا
  8. نسبت به یک سری مسائل خاص مشغولیت شدید و وسواس دارند.
  9. مهارت های حرکتی با تاخیر رشد می کنند و حرکات بدنی عجیب دارند.
  10. علامت های غیرکلامی را درک نمی کنند.
  11. به هنگام صحبت کردن تمرکز زیادی ندارند و ممکن است مکالماتشان ناسازگار باشد و به صورت ممتد در مورد یک موضوع خاص و بدون در نظر گرفتن دیگران صحبت کنند (مکالمه رباتیک و یک طرفه).
  12. حرف دیگران، اصطلاحات عامیانه و شوخی و کنایه را به کندی می فهمند.
  13. به سختی منظور خود را به دیگران می فهمانند.
  14. ناتوانی در تخیل
  15. ناتوانی در برنامه ریزی
  16. در زمینه ریاضی، علوم رایانه، موسیقی، حافظه و منطق، برنامه نویسی استعداد زیادی دارند.
  17. بر روی جزئیات تمرکز خیلی زیادی دارند.
  18. این کودکان یک روش اصلی تفکر دارند و توانایی انجام کار مستقل را دارند.
  19. احساس اضطراب از برهم خوردن روال زندگی.
  • عوامل به وجود آورنده اختلال اوتیسم و سندرم آسپرگر یکسان است.

توصیه هایی برای والدین

  1. علم و اطلاعات خود را در ارتباط با این اختلال افزایش دهید.
  2. انتظارات، توقعات و محیط زندگی فرد باید با میزان اختلال او تطبیق داده شود تا از استرس و اضطراب دور باشد.
  3. مهارت های زندگی و تطبیقی ( رفتارهایی که انتظار می رود کودکان در سن خاصی از خود نشان دهند ) را به کودک خود آموزش دهید.
  4. قواعد و مهارت های اجتماعی را به کودکتان آموزش دهید.
  5. مهارت های ارتباطی و نحوه برقراری ارتباط را به او یاد دهید.
  6. از کتاب های مصور استفاده کنید تا کودکان از طریق تصاویر عواطف، اعمال، حرکات و موقعیت های مختلف را یاد بگیرند.
  7. چگونگی برخورد با کودکی که اوتیسم دارد و کودک دیگری که آسپرگر دارد متفاوت است.
  8. کودکان مبتلا به آسپرگر بسیار رک صحبت می کنند ولی درکی از عمق تاثیر صحبت هایشان ندارند، به آنها نشان دهید که ناراحت شده اید و به آنها یاد بدهید که با دقت بیشتری صحبت کنند.
  9. کوتاه، صریح و خیلی واضح صحبت کنید تا حرف های شما را درک کنند و بتوانند با شما ارتباط بگیرند.
  10. جملات سخت و ثقیل استفاده نکنید که مجبور شوید آن را توضیح دهید و در مورد منظورتان شفاف سازی کنید.
  11. آرام آرام و خیلی شمرده صحبت نکنید زیرا آنها احساس می کنند مشکل خیلی بزرگی دارند و این منجر به تحقیر شدنشان می شود.
  12. سعی نکنید با زبان صورت، ایما و اشاره و کنایه صحبت کنید در غیر این صورت سردرگم می شوند و احساس سوء تفاهم می کنند و مدام سوال می پرسند.
  13. با آنها شوخی نکنید زیرا درکی از شوخی ندارند و این کار منجر به برهم خوردن دوستی شما باهم می شود.
  14. آنها را به مکان های شلوغ و پر از سر و صدا نبرید زیرا برخی از آنها قادر نیستند صداها را درک کنند و این امر باعث می شود به جای لذت بردن از محیط علائمی مثل وحشت زدگی، فرار، از دست دادن قدرت تکلم و زمین خوردن را نشان دهند در این صورت آنها را به محیط آرامی ببرید تا به حالت عادی بازگردند.
  15. این افراد تمایلی به برقراری ارتباط ندارند پس به حریم خصوصی شان احترام بگذارید.
  16. برخی از این افراد عاداتی تکراری نظیر ناخن جویدن، بشکن زدن، وول خوردن و .. دارند، آنها را بخاطر این عادات سرزنش نکنید.
  17. این افراد برای حضور در مراکز آموزشی و پیشرفت در فرآیند یادگیری به کمک های ویژه ای نظیر حضور یک مددکار نیازمند هستند.
  18. با دقت بر روی نحوه رفتار کودک و هم چنین واکنش هایش در موقعیت های مختلف، جنبه های پر دردسر این اختلال را بشناسید تا بتوانید با کمک پزشک راهکار مناسبی برای آن بیابید.
  19. به جای تمرکز بر ناتوانی این کودکان، به نقاط قوت و توانمندی هایشان توجه کنید و تلاش کنید آنها را تقویت کنید.
  20. با ایجاد یک برنامه منظم برای تمام فعالیت های روزانه کودک (تکالیف مدرسه، وعده های غذایی، زمان استراحت، تفریح، خواب و ...) ، او را از سردرگمی و استرس دور کنید.
  21. کودکتان را تشویق کنید با دیگران دوست شود و به او یاد بدهید چگونه با آنها صحبت کند و تعامل داشته باشد.
  22. از طریق بازی های مختلف رعایت نوبت را به او آموزش دهید.
  23. به کودک رفتارهایی که در هر محیط از او انتظار می رود انجام دهد را آموزش دهید.
  24. یک محیط صمیمی و حمایتی را در منزل برای کودکتان به وجود بیاورید.

با وارد کردن شماره تلفن همراه خود، مجله رایگان هوش نیک برای شما ارسال خواهد شد

Rate this page