اختلال هرزه خواری یا پیکا ؛ نشانه ها و راهکارها



اختلال هرزه خواری یا پیکا (Pica syndrome ) در دسته بندی اختلالات خوردن قرار می گیرد. اصطلاح پیکا از زبان لاتین به زبان های دیگر وارد شده است و به معنای زاغ است و چون زاغ به خوردن مواد و چیز های مختلف شهرت دارد این اختلال اینگونه نامگذاری شده است.

افراد و کودکانی که به این اختلال مبتلا هستند به خوردن و مصرف مواد و یا حتی اشیایی می‌پردازند که هیچ گونه ارزش خوراکی ندارد. مواد و اشیایی که این افراد مصرف می کنند در سنین مختلف یعنی شیرخواران و خردسالان، کودکان و نوجوانان و بزرگسالان متفاوت است؛ دسته اول گچ، رنگ، نخ، مو و پارچه، دسته دوم ماسه، حشرات، برگ، ریگ، مدفوع خود و یا حیوانات، سنگ، ماسه و کاغذ و در نهایت دسته سوم خاک یا خاک رس می خورند و همچنین مصرف مواردی مثل صابون، چسب، زغال، خاکستر، یخ، نشاسته، مواد شوینده و مواد بهداشتی شایع است.

نشانه های اولیه این اختلال در سنین ۱۲ الی ۱۸ ماهگی ظاهر می شود ولی علائم آن با افزایش سن کودک کم می شود و رفع می شود؛ اما نکته قابل توجه این است که برای تشخیص این اختلال باید از سن دو سالگی به بعد اقدام کرد، زیرا کودکان زیر ۲ سال به طور کاملا معمول و طبیعی اشیا و مواد مختلف را به سمت دهان خود می برند و می خورند. هرزه خواری مربوط به دوران کودکی است و غالبا بیشتر از چند ماه تداوم ندارد اما ممکن است در کودکان بزرگتر، نوجوانان و افراد بزرگسال به شکل نادری وجود داشته باشد.

احتمال بروز این اختلال در زنان باردار نیز وجود دارد؛ بدین معنا که زنان باردار در این دوره ممکن است به موادی که قبلاً هیچ تمایلی به آنها نداشتند، ویار پیدا کنند و حتی ممکن است نسبت به مواد غیر خوراکی نیز ویار داشته باشند و تا زمانی که منجر به آسیب مادر و کودک نشود، اختلال محسوب نمی شود و نیازی به مداخله پزشکی نیست. این اختلال در دختران و پسران به صورت یکسانی وجود دارد.

چه باید کرد مشاوره رایگان

عوامل هرزه خواری

زمانی می توانیم ‌در رابطه با این اختلال دچار نگرانی شویم که کودک یک ماه و یا بیشتر به خوردن مواد غیر خوراکی و اشیای مختلف تمایل و اشتیاق نشان دهد و آنها را بخورد.

یکی از مهمترین مشخصه های این اختلال نشخوار کردن و بالا آوردن غذا و جویدن دوباره آن است (غذایی که به طور کامل جویده نشده است را بالا می آورند و دوباره می بلعند و هیچ نشانه ای از اختلال گوارشی، تهوع و ... در این کودکان وجود ندارد). امکان مشاهده این اختلال در سن ۳ ماهگی وجود دارد و غالبا تا یک سالگی تداوم می یابد و به احتمال زیاد باعث می شود از حدود سن یک سال و نیمگی به بعد، کودک به هرزه خواری مبتلا شود.

لازم به ذکر است که این کودکان از غذا بیزار نیستند.

این کودکان عادت به کشیدن مو یا جویدن ناخن و پوست کنار ناخن دارند.

عوارض هرزه خواری

کودکان مبتلا به هرزه خواری مواد مختلفی را میخورند و با توجه به ماده خورده شده، عوارض آن می تواند متفاوت باشد.

  1. موادی که حاوی سرب هستند، مثل رنگ، باعث ایجاد مسمومیت، افزایش میزان ابتلا به اختلال یادگیری و آسیب در ناحیه مغز می شوند که این امر منجر به افزایش میزان مرگ و میر ناشی از این اختلال می شود.
  2. خوردن مواد غیرخوراکی منجر به کاهش اشتهای کودک می شود و در نتیجه مواد مغذی و مواد معدنی در بدن کودک کم می شود و در انتها این امر (کاهش مواد مغذی و معدنی) هرزه خواری کودک افزایش می دهد ( مثل یک چرخه تداوم می یابد ) و کودکان کاهش وزن زیادی پیدا می کنند.
  3. در اشیایی مثل خاک، باکتری های زیادی وجود دارد که منجر به آسیب به کلیه و کبد می شود.
  4. اشیایی مثل سنگ یا شن ریز یا حتی گلوله های مو در دستگاه گوارش انسان هضم نمی شوند و در نتیجه دستگاه گوارش دچار انسداد می شود و باعث یبوست می شود.
  5. اشیای سخت و تیز باعث زخم در مری و روده می شود و در نتیجه عفونت یا زخم های پیشرونده ای را به وجود می آورد.
  6. طولانی شدن این اختلال باعث می شود کودکان تمایل بیشتری به خوردن مواد غیر خوراکی پیدا کنند و در نتیجه توانایی کنترلشان کاهش پیدا می کند و درمان آن سخت تر می شود.
  7. خوردن خاک رس باعث به وجود آمدن انگل های روده ای می شود.
  8. در سخت ترین حالت، ممکن است کودک به عمل جراحی نیاز داشته باشد و در پاره ای از موارد منجر به مرگ او می شود.

علت هرزه خواری


  1. فقر آهن: بدن به اندازه کافی آهن ندارد و برای تولید هموگلوبین و رفع نیاز بدن به خوردن مواد غیرخوراکی و غیر مغذی روی آورد.
  2. کمبود روی
  3. سوء تغذیه و کمبود مواد مغذی و مواد معدنی
  4. عدم نظارت و غفلت والدین نسبت به کودک
  5. محرومیت عاطفی کودک منجر به پرخوری می شود
  6. تأخیر در جریان رشد کودک
  7. فقر( بر اساس تحیقیقات در جوامع کم درآمد این اختلال شیوع بیشتری دارد)
  8. جلب توجه والدین از جانب کودک
  9. ناهنجاری های ژنتیکی معدی – روده ای و یا عفونت
  10. وجود نقص در سرپرستی کودک از سوی مراقبان
  11. پراشتهایی روانی
  12. وجود استرس و تنش و ازهم گسیختگی در محیط خانواده
  13. کودکان به لحاظ تغذیه به والدین خود وابسته هستند و این اختلال ممکن است نوعی الگو برداری از مدل تغذیه ای والدینشان باشد.
  14. 63 درصد از این افراد، مادرانشان نیز در کودکی به این اختلال مبتلا بوده اند.
  15. در بیماران مبتلا به اتیسم و عقب ماندگی ذهنی این اختلال شیوع بیشتری دارد.
  16. نکته قابل توجه این است که خوردن برخی از مواد غیر خوراکی در برخی از ادیان و فرهنگ ها رواج زیادی دارد و جنبه درمانی و عبادتی دارد و با آداب و رسوم جامعه تطابق دارد، در این صورت نمیتوانیم اسم آن را هرزه خواری بنامیم.

توصیه هایی برای والدین در مورد اختلال هرزه خواری یا پیکا

  1. نباید والدین با توجه و واکنش افراطی خود این اختلال را در کودک خود ثابت و مستقر کنند.
  2. باید مراقب باشند در جریان درمان یک رفتار غلط جایگزین این اختلال در کودک نشود.
  3. باید تمام تلاش خود را بکنند تا اقلام غیر خوراکی را از دسترس کودک خارج کنند.
  4. با تشخیص علت بروز این اختلال می توان روش موثر تری برای درمان آن در نظر گرفت.
  5. با کمک پزشک یک رژیم غذایی متعادل برای کودک ایجاد کنید.
  6. سطح آهن، روی، ویتامین ها، مواد معدنی و ... را در کودک مورد ارزیابی قرار دهید.

با وارد کردن شماره تلفن همراه خود، مجله رایگان هوش نیک برای شما ارسال خواهد شد

Rate this page